کارنه تیر، کارنه دو پاساژ و سی ام آر

 انواع مزیت های سیستم کارنه تیر

استفاده از انواع رویه کارنه تیر مزیت های گوناگونی را برای بازرگانان در انتخاب روش حمل و نقل زمینی به دنبال دارد که در ذیل به چند مورد از این مزیت ها اشاره خواهیم کرد:

·        جابه جایی محموله تجاری از کشور مبداء تا کشور مقصد بدون نیاز به تضمین های اضافی برای گمرک های موجود در مسیر

·        کاهش هزینه های اضافی که باعث افزایش یافتن سود حاصل از تجارت می شود

·        کاهش یافتن زمان حمل و نقل کالا و سریع تر رسیدن محموله به مقصد

·        جلوگیری از هر گونه ایجاد خسارت در روند بازرسی های پی در پی در گمرک های مختلف

·        استفاده از روش های استاندارد در حمل و نقل محموله های تجاری

·        تضمین حقوق و عوارض گمرکی

·        تسهیل در امور حمل و نقل بین المللی و ترانزیت

·        جلوگیری از ترافیک های بی مورد در مسیرهای بازرسی کالا

قوانین رویه کارنه تیر در حمل و نقل

کنوانسیون تیر برای استفاده بازرگانان از انواع کارنه تیر یک سری قوانین وضع کرده است که لازم است بازرگانان ، قبل از اقدام برای دریافت این دفترچه از این قوانین آگاهی پیدا کرده و سپس اقدام به رویه کارنه تیر نمایند. از جمله قوانین کارنه تیر می توان به قوانین زیر اشاره کرد:

·        بر اساس قوانین کارنه تیر در حمل و نقل محموله تجاری باید در کشور مبداء بارگیری شده و در کشور مقصد تخلیه شود و وسیله نقلیه حامل محموله تجاری اجازه بارگیری کالای جدیدی را در میانه راه ندارد.

·        وسیله نقلیه ای که برای جابه جایی محموله از کشور مبداء تا کشور مقصد انتخاب می شود باید استانداردهای کنوانسیون تیر را داشته باشد و مورد تایید نماییدگی های این کنوانسیون در سرتاسر کشور واقع شود.

·        دفترچه کارنه تیر صادر شده برای حمل یک محموله تجاری، وسیله نقلیه حامل و تمامی واحدها و کالاهای درون آن را تحت پوشش خود قرار می دهد.

·        رویه کارنه تیر باید دارای تاریخ اعتبار باشد.

·        در صورتی که قبل از رسیدن وسیله نقلیه حامل محموله تجاری مدت اعتبار رویه کارنه تیر به پایان برسد، تا زمان رسید کالا به مقصد رویه کارنه تیر صادر شده برای ارائه به گمرک های موجود در مسیر قابل استناد می باشد و می شود از آن استفاده کرد.

·        هر رویه کارنه تیر تنها برای یک محموله تجاری قابل استفاده می باشد.

·        در صورتی که وسیله حامل محموله تجاری در مسیر خود از کشور مبداء به سمت کشور مقصد از کشوری عبور کند که عضو کنوانسیون تیر نباشد رویه کارنه تیر در گمرک های آن کشور به حالت تعلیق در می آید.

 کارنه دو پاساژ چیست؟

کارنه دو پاساژ نیز مانند کارنه تیر سندی برای تردد آسان خودروها از کشوری به کشور دیگر می باشد؛ اما تفاوت آن با رویه کارنه تیر در این است که سند کارنه تیر مخصوص ترانزیت و حمل و نقل کالای تجاری از کشوری به کشور دیگر می باشد، اما کارنه دو پاساژ به منظور استفاده خودرو های سواری شخصی ایجاد شده است. افرادی که قصد دارند با خودرو شخصی خود و از راه زمینی به سفرهای خارج از کشور بروند باید برای اجازه تردد بدون نیاز به این که در گمرک هر کشور اظهارنامه تنطیم کنند و بازرسی های گمرکی را پشت سر بگذارند اقدام به دریافت کارنه دو پاساژ نمایند.

این سند گمرکی به وسیله کانون های جهانگردی کشورهای ملحق گمرکی که در سال ۱۹۵۴ در نیویورک تاسیس شد صادر می شود. کارنه دو پاساژ یک دفترچه گمرکی برای عبور و تردد آسان از کشورهایی که بین کشور مبداء و مقصد قرار گرفته اند می باشد. این دفترچه بر اساس تعداد کشورهایی که بر سر راه افراد وجود دارد تعداد صفحات متفاوت از پنج برگ تا بیست و پنج برگ خواهد داشت و برای دریافت این سند ۳۰۰ نمایندگی فعال در سرتاسر دنیا قرار گرفته است. مدت اعتبار کارنه دو پاساژ از زمان صدور آن تا حداکثر ۱۲ ماه پس از صدور می باشد. برای افرادی که اقدام به دریافت این دفترچه نموده و به هر دلیلی از آن استفاده نکرده اند، امکان تمدید اعتبار این دفترچه وجود دارد.

 سی ام آر چیست؟

سی ام آر یک راهنامه یا سندی است که درمسیر حمل و نقل بین المللی با کامیون مورد استفاده قرار می گیرد و مخصوص حمل جاده ای می باشد و دلیل انعقاد قرارداد حمل، پذیرش شرایط قرارداد و رسید دریافت محموله توسط حمل کننده (کریر) خواهد بود و سند مزبور تحت مقررات کنوانسیون بین المللی حمل ونقل جاده ای کالا یا مقررات بین المللی حمل کالا از طریق جاده صادر می گردد و حدود مسئولیت های متصدیان حمل جاده ای را مشخص می نماید. این سند غیر قابل انتقال بوده و به منزله رسید کالا تلقی می گردد و بایستی مورد تایید سازمان حمل و نقل پایانه های کشور باشد.

کنوانسیون CMR که در سال ۱۹۵۶ مورد تصویب و الحاق پنج کشور اروپایی قرار گرفت به تدریج به صورت یکی از مفید ترین و عمده ترین کنوانسیون ها در عرصه ی حمل ونقل بین المللی در آمد و تا کنون بیش از شصت کشور به آن پیوسته اند. کنوانسیون CMR در حمل و نقل بین المللی جاده ای کالا و همچنین در حالت های خاص در حمل ترکیبی به شرطی که کالا از وسایل نقلیه جاده ای تخلیه نشود مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی از نکات قابل توجه و عمده در این کنوانسیون به علت مشخص بودن توافق بین فرستنده، حمل کننده اولیه و حمل کنندگان بعدی، گیرنده در عملیات حمل و نقل بین المللی یا سند CMR که در چارچوب کنوانسیون CMR صادر می گردد تعیین موارد مسئولیت هر یک از دست اندر کاران در زنجیره حمل و نقل بین المللی جاده ای و به خصوص تعیین حداکثر میزان مسئولیت حمل کنندگان در موارد فقدان و بروز خسارت به محمولات و یا تاخیر در حمل و تحویل کالا، این امکان فراهم گردیده که شرکت های بیمه بتوانند در شکلی ساده و موثر مسئولیت حمل کنندگان را بیمه کنند.

تفاوت کارنه تیر و  سی ام آر

 در بیان تفاوت این دو مقوله باید گفت که کنوانسیون تیر مربوط به روابطی است که بین حمل کننده کالا، گمرک و موسسه ضامن وجود دارد. در واقع این کنوانسیون براین روابط نظارت می کند. اما کنوانسیون CMR مسئول نظارت بر روابطی است که بین فرستنده، گیرنده و حمل کننده کالا وجود دارد. محتوا و تعداد نسخ کارنه تیر و CMR نیز با هم تفاوت دارند. سند CMR در سه نسخه برای فرستنده، گیرنده و حمل کننده کالا صادر می شود. در صورتی که سند کارنه تیر برای گمرک و حمل کننده صادر می شود. دیگر تفاوت این دو سند در این است که کنوانسیون CMR بیمه مسئولیت را پوشش می دهد و از نظر محتوایی نیز شباهت زیادی به بارنامه دارد. اما نکته ای که باید به آن اشاره نمود این است که سند CMR سند مالکیت محسوب نمی شود به همین دلیل قابلیت معامله نیز ندارد.

تفاوت کارنه تیر و کارنه دو پاساژ   

همان طور که اشاره شد کنوانسیون کارنه تیر سندی است که برای ترانزیت کالا در حمل و نقل جاده ای در نظر گرفته شده و مطابق آن کالا از کشورهای بین راه بدون تشریفات گمرکی در مرزهای ورودی و خروجی عبور می کند. اما کارنه دو پاساژ نوعی گذرنامه برای وسیله حمل و نقل جاده ای است. در واقع به وسیله نقلیه این اجازه را می دهد که جهت حمل کالا، حمل اشخاص یا گردش به طور موقت وارد کشور یا کشورهای مورد نظر شود.

وسایل نقلیه جاده ای که دارای مجوز کنوانسیون تیر هستند، دفترچه کارنه تیر دریافت می کنند. تعداد برگه های این دفترچه به تعداد کشورهایی که قصد عبور از آن ها را دارند؛ بستگی دارد. برای هر کشور دو برگه وجود دارد که از آن جدا می شود. این دفترچه حداقل 6 و حداکثر 20 برگه دارد که به هریک از این برگه ها وله گفته می شود و به رنگ سفید و سبز هستند. زمان ورود وسیله نقلیه به هر کشوری برگه سفید و هنگام خروج برگه سبز این دفترچه جدا می شود. در نهایت لاشه ای از این دفترچه می ماند که آن هم باید بعد تخلیه کالا به شرکت حمل و نقل برگردانده شود.